Στιβος

Ο Τζέσε Οουενς είναι ο άνθρωπος που στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνο το 1936 κατέκτησε τέσσερα χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια. Σιγά το πράγμα. Το έχουμε ξαναδεί. Πρώτος το επανέλαβε ο Καρλ Λιούις το 1984 στο Λος Αντζελες. 

Ο Τζέσε Οουενς, όμως, εξελίχθηκε σε κάτι περισσότερο από αθλητή. Σε ένα σύμβολο αντίστασης, που κατάφερε να "καταστρέψει" την Ολυμπιάδα που είχε ονειρευτεί ο Αδόλφος Χίτλερ. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ο νέγρος από την Αλαμπάμα "νίκησε" κάνοντας αθλητισμό και όχι πόλεμο το ρατσισμό και στην ουσία τον ίδιο τον "Φίρερ". 

"Οταν πάντως πέρασα μπροστά από τον καγκελάριο, τον είδα να σηκώνεται όρθιος και να με χαιρετίζει. Ανταπέδωσα τη χειρονομία και συνέχισα τον πανηγυρισμό μου", δήλωνε τότε ο αθλητής, αν και τα ρεπορτάζ της εποχής ανέφεραν ότι ο Χίτλερ δεν καταδέχτηκε να ρίξει ούτε ματιά σε έναν τύπο που ταπείνωσε μπροστά στα μάτια του την άρια φυλή. Μάλιστα, κάποιοι αναφέρουν ότι αποχώρησε από το Ολυμπιακό Στάδιο και όταν η ΔΟΕ τού επεσήμανε ότι ήταν άκομψο αυτό που έκανε την πρώτη ημέρα, να χαιρετίσει μόνο τους Γερμανούς νικητές, λέγοντας "ή όλους ή κανέναν", εκείνος τελείωσε το θέμα: "Τότε, κανέναν". 

Ο παππούς του Οουενς ήταν σκλάβος από την Αφρική. Ο πατέρας του δούλευε στις φυτείες βαμβακιού στην Αλαμπάμα. Ο ίδιος ο Τζέσε σε ηλικία 7 ετών μάζευε την ημέρα 100 κιλά βαμβάκι. Είχε δουλέψει ως βοηθός μανάβη, ως παπουτσής, ως "παιδί" για το ασανσέρ, ως καθαριστής ρούχων, ως βενζινάς, ως ραδιοφωνικός παραγωγός τζαζ. Μέχρι... 

Μέχρι να μπει ο αθλητισμός στη ζωή του. Τα έξι παγκόσμια ρεκόρ του 1935 δεν ήταν ικανά να "σπάσουν τα δεσμά" της εποχής. Ετσι, κορυφαίος αθλητής της χρονιάς αναδείχθηκε ένας λευκός γκόλφερ από την Αμερικανική Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού Αθλητισμού. Θα πείτε, εδώ δεν ήταν ικανά να του δώσουν τον τίτλο τα τέσσερα Ολυμπιακά μετάλλια του 1936. Τότε, προτιμήθηκε ο Ολυμπιονίκης του δεκάθλου, Γκλεν Μόρις, που είχε λευκό δέρμα. 

Αλλωστε και ο ίδιος ο Οουενς ποτέ δεν τα έβαλε με τη ρατσιστική συμπεριφορά των άλλων, ούτε καν του Χίτλερ. Είχε, όμως να λέει: "Ούτε ο πρόεδρος Ρούσβελτ με κάλεσε ποτέ στον Λευκό Οίκο ούτε ο πρόεδρος Τρούμαν. Εστω να στείλουν ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα". Η κοινή γνώμη, όμως, τον τίμησε και με το παραπάνω. Μέχρι και παρέλαση έγινε για εκείνον, μετά την επιστροφή του από το Βερολίνο με τα τέσσερα Ολυμπιακά μετάλλια. Οι Γερμανοί τον αποθέωσαν στο Ολυμπιακό Στάδιο, αλλά και στους δρόμους του Βερολίνου και στο Ολυμπιακό Χωριό. 

Στην ιστορία έμεινε και η φιλία του με τον Γερμανό παρακαλώ, Λουτς Λονγκ. Υπό το βλέμμα του Χίτλερ πήγε και προσπάθησε να διώξει το άγχος από τον Οουενς στο ξεκίνημα των προσπαθειών του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936. "Εσύ θα έπρεπε να προκριθείς με κλειστά τα μάτια. Τι έχεις πάθει; Μην νοιάζεσαι για τον Χίτλερ", του είπε σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής. Ο Οουενς προκρίθηκε στον τελικό με το τρίτο και τελευταίο άλμα και λίγες ώρες αργότερα κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο. Μπροστά μάλιστα από τον Λονγκ... 

Η φιλία τους κράτησε μέχρι τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, όταν το 1943 ο Λονγκ έχασε τη ζωή του. Εκείνο το μετάλλιο ήταν το δεύτερο για τον Τζέσε. Στις 4 Αυγούστου με άλμα 8.06μ. Το πρώτο το είχε κατακτήσει μία ημέρα νωρίτερα, όταν νίκησε στα 100 μέτρα με επίδοση 10.3. Στις 5 Αυγούστου, ο Οουενς πήρε και το 200άρι με 20.7 και στις 9 του μήνα συμπλήρωσε το κουαρτέτο των χρυσών μεταλλίων στα 4 x 100 μ.

Από τότε, ο αθλητισμός για τον ίδιο συνέχισε να υπάρχει για βιοποριστικούς λόγους. Με τον ρατσισμό να τον "κυνηγάει" ακόμα, αλλά τελικά να μη μπορεί να τον φτάσει ποτέ. Σε ηλικία 67 ετών στις 31 Μαρτίου 1980 έφυγε από τη ζωή από καρκίνο στους πνεύμονες. Ισως και να το έκανε για να θυμηθούν οι συμπατριώτες του το κατόρθωμά του και να δικαιωθεί επιτέλους. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1990, ο πρόεδρος Μπους ο πρεσβύτερος απένειμε στη σύζυγό του το Χρυσό Μετάλλιο του Κονγκρέσου.