ΡΟΗ

Το αφιέρωμά τελειώνει σε αυτό το τρίτο μέρος, (όπως όλα τα καλά πράγματα βγαίνει σε… τριλογία), αλλά προσφέρει ακόμη περισσότερες επιλογές για τις μέρες που διανύουμε και που θέλουμε να περάσουν όσο πιο μοναδικά γίνεται.

Υγρό, Καυτό, Αμερικανικό καλοκαίρι / Wet Hot American Summer 2001

Μια κωμωδία με στόφα καθαρόαιμης απόλαυσης, απενοχοποιημένη και δροσερή σαν τα βράδια του καλοκαιριού, που δίνει όλες εκείνες τις παλαβές καταστάσεις για τις ξέγνοιαστες μέρες που θέλουμε να ζήσουμε!

Το “Camp Firewood” μας προσκαλεί στη πιο ξεκαρδιστική καλοκαιρινή κατασκήνωση που θα θέλατε να βρεθείτε! Τρελοί υπεύθυνοι - ανεύθυνοι, ακόμη πιο ανεκδιήγητοι έφηβοι και μια κατάσταση που δεν έχει τελειωμό για την ταινία που εκτυλίσσεται την τελευταία μέρα της περιόδου σε μια κατασκήνωση το 1981 και το πώς όλοι προσπαθούν να κλείσουν ανοιχτούς λογαριασμούς.

Πολλές οι προκλήσεις και σίγουρα δεν υπάρχει καλύτερος “οδηγός” να σου δείξει τι επακολουθεί αν π.χ. χάσει κάποιος την παρθενιά του στις σκηνές της κατασκήνωσης, αλλά και το πόσο σημαντικό είναι να έχεις έναν φίλο… στο κολύμπι! Σε όλο αυτό το πανηγύρι σημαντικό ρόλο παίζει και η επιλογή των ηθοποιών, πολλοί από τους οποίους στη συνέχεια έγιναν μεγάλα ονόματα όπως ο Bradley Cooper, ο Paul Rudd και η Amy Poehler, δίνοντας κι ένα τόνο γλυκιάς ανάμνησης για όλους εκείνους τους εφήβους που βιάζονται να μεγαλώσουν.

Cult καταστάσεις από τον σκηνοθέτη David Wain και μάλιστα με μουσικές από Jefferson Starship, Rick Springfield και φυσικά Kiss σε μια ταινία γεμάτη goofs και 80s άσπρες ψηλές κάλτσες. Εάν είσαι κι εσύ αυτός που θέλει να τα κάνει όλα την "τελευταία μέρα του καλοκαιριού" και... βλέπεις UFO και εξωγήινους, δες το, για να θυμηθείς τα βράδια στις παιδικές κατασκηνώσεις.

Τέλος, θα ήταν τεράστια παράληψη να μην αναφερθεί ότι η συγκεκριμένη ταινία, που φτιάξει αφήσει πολλούς funs ανά τον κόσμο, βγαίνει πλέον και σε σειρά του δικτύου Netflix αυτό το καλοκαίρι (Wet Hot American Summer: First Day of Camp) έχοντας πολλούς από τους πρωταγωνιστές της ταινίας στο τιμόνι. Ρίξτε και μια ματιά σε αυτή, μιας και τα πρώτα επεισόδια φαίνονται άκρως ελκυστικά!

Little Miss Sunshine 2006

Μια από τις πιο δυσλειτουργικές οικογένειες του σύγχρονου κινηματογράφου υπογράφει ένα καλοκαιρινό road trip που σφύζει από ενέργεια και χιούμορ μέσα από τη σκηνοθετική ματιά των Jonathan Dayton και Valerie Faris.

Μέσα σε ένα κακοσυντηρημένο κίτρινο Volkswagon μια άκρως αποτυχημένη οικογένεια, όπως οι Hoovers είναι τρομοκρατημένοι από τον βαρύ χειμώνα που έρχεται , αλλά δεν έχουν πρόβλημα να σπαταλήσουν τις καλοκαιρινές του διακοπές συνοδεύοντας την μικρή αδερφή σε ένα διαγωνισμό ομορφιάς που είναι απόλυτα σίγουρο ότι θα χάσει.

Αλλά με κάποιο τρόπο, μετά από 800 περίπου μίλια δρόμο, αυτή η γραφική οικογενειακή μάζωξη (που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ένα γιο που έχει πάρει όρκο σιωπής, ένα gay θείο με αυτοκτονικές τάσεις κι ένα παππού εθισμένο στα ναρκωτικά) γίνεται από τις πιο αγαπητές, γλυκές και χιουμοριστικές στιγμές που είχαμε σαν θεατές όλα αυτά τα χρόνια.

Δεν είναι κωμωδία με τα στάνταρ των χοντροκομμένων φιλμ που έρχονται στο μυαλό ,αλλά η πότε ξεκαρδιστική ,πότε γλυκιά και πότε υπόγεια απόλαυση σε κάνει να το δέχεσαι σαν μια εναλλακτική εμπειρία που πάντα έχεις να πάρεις. Και όλα αυτά μέχρι να φτάσει στο αποθεωτικό και ανατρεπτικό φινάλε που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό, δίνοντας του όλους τους λόγους να την βάλεις σε περίοπτη θέση στην χιουμοριστική πλευρά του μυαλού σου.

Οι ήρωες ενσαρκώνονται από ένα καστ ταγμένο στις επιταγές της ταινίας. Είναι εμφανές πόσο σοβαρά έχουν αναλάβει να φέρουν εις πέρας το κομμάτι που τους αναλογεί. Η μικρή Abigail Breslin να δίνει ρέστα, η Toni Collette αποπνέει αυθεντικά στοργή, ενώ δείγμα της επιτυχίας του πολύπειρου Alan Arkin είναι πως στο χρόνο που του αναλογεί στήνει το ρόλο του έτσι ώστε να βροντοφωνάζει παρόν στην κεντρική σκηνή του “Little Miss Sunshine” χωρίς καν να συμμετέχει. Όσο για τον Steve Carell τα λόγια είναι λίγα πραγματοποιώντας μία απολαυστικά υποτονική ερμηνεία.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι τελικά πήρε δύο Oscar (Β ανδρικού ρόλου και σεναρίου), ενώ ήταν υποψήφιο για τέσσερα!

Θέλω και τη Μαμά σου / Y Tu Mamá También 2001

Ο ερωτισμός και ο αισθησιασμός είναι μέρος του καλοκαιριού και το σινεμά δεν το ξεχνά, όπως και ο Alfonso Cuarón, πολύ πριν φτιάξει το Gravity και φτάσει θριαμβευτικά στα Oscar.

Αλλά μπορεί να φτάσει σε διάφορα σενάρια, προκλητικά γεμάτα σκανδαλιστικές σκηνές και θερινή φαντασία, ιδιαίτερα όταν μπλέκει ένα ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα σε δύο 17χρονους και μια 28χρονη με φόντο τις διακοπές που μοιράζονται στις διακοπές τους στο Μεξικό.
Οι δύο φίλοι, ο Julio και ο Tenoch, θα "παρασύρουν" μία μεγαλύτερη γυναίκα, την Luisa, σε ένα ταξίδι προς μία ανύπαρκτη παραλία. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τα δύο αγόρια θα την διεκδικήσουν με μανία και θα επιδοθούν σε όλα εκείνα που ένας έφηβος χωρίς φραγμούς θέλει να κάνει.

Η ταινία κάθε άλλο παρά συμβατική είναι. Η μάτια είναι φρέσκια, το γέλιο είναι πηγαίο και ακολουθά το ρεαλισμό των σκηνών ακόμα και σε δραματικές σκηνές, ενώ οι χαρακτήρες με άγνοια και καλοκαιρινή αφέλεια ξεπερνούν φραγμούς και αντιξοότητες . Οι ερωτικές σκηνές δεν κρύβονται αλλά αντιμετωπίζονται σθεναρά, με διαυγές μάτι από τον Cuarón, κάνοντάς τες λίγο αμήχανες και πολύ ανεξέλεγκτες .

Μέσα στην απόλυτη φυσικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τους ρόλους τους και οι τρεις πρωταγωνιστές (ειδικά η Maribel Verdu στο ρολό της Luisa είναι καταπληκτική όταν παίρνει το πάνω χέρι  και τα ρεαλιστικά (αν και με ευφάνταστες γωνιές) πλανά του σκηνοθέτη κάνουν πιο μεγάλες τις ερμηνείες των δύο “μικρών” Gael García Bernal και Diego Luna.

Μια διαφορετική ιστορία ανέμελου καλοκαιρινού έρωτα, από αυτούς που ζουν μόνο μέσα στο καλοκαίρι, δίνοντας τη ψευδαίσθηση ότι δεν υπάρχουν συνέπειες για κανέναν.

Κάνε το Σωστό / Do the Right Thing 1989

Στο Bedford-Stuyvesant του Brooklyn δεν χρειάζεται να ζήσεις τη πιο ζεστή μέρα του χρόνου για να καταλάβεις πως όλη η γειτονιά μοιάζει με ένα καζάνι που βράζει.

"Λοιπόν, κύριοι, έτσι που το βλέπω, αν αυτός ο ζεστός καιρός συνεχίσει, θα λιώσει τους Πόλους και όλον τον κόσμο. Και τα μέρη του πλανήτη που δεν είναι ήδη καλυμμένα με νερό θα γεμίσουν αίμα..."

Το βλέπεις στους δρόμους όπου τα παιδιά σπάνε τους πυροσβεστικούς κρουνούς για να δροσιστούν και να αλλάξουν διάθεση. Το μυρίζεις στην ένταση που επικρατεί κάθε φορά που ο Mookie προσπαθεί να κάνει το σωστό, αμφιταλαντευόμενος ανάμεσα στα αναγκαία χρήματα για να συντηρεί το γιο του και την ταπείνωση του να δουλεύει για έναν λευκό που αρνείται να δεχθεί πως είναι πλέον μειοψηφία.

Ο καύσωνας όμως είναι αμείλικτος και καμία δόση ψυχραιμίας δεν είναι ικανή να δροσίσει το μίσος που ρέει καυτό σαν τη φωτιά που σιγοκαίει. Και η θερμοκρασία ανεβαίνει κάθε φορά που το "Fight the Power" των Public Enemy ακούγεται ή κάθε φορά που η αστυνομία έρχεται για να επιβάλλει την τάξη.

Ο λάτρης της Νέας Υόρκης, Spike Lee, παραδίδει μια αξέχαστη ταινία που τρεμοπαίζει ανάμεσα στην κριτική για τον ρατσισμό, στην εξιστόρηση της ζωής των γκέτο και βέβαια, την συνύπαρξη διαφορετικών φυλών και πολιτισμών. Όλα έχουν ένα κοινό: την Νέα Υόρκη. Ιταλοαμερικάνοι και Αφροαμερικάνοι είναι πάνω απ' όλα Νεοϋορκέζοι. Ίσως, είναι κρίμα να ζεις σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πόλεις του κόσμου και να τρώγεσαι για το ποιος είναι πιο αντάξιός της. Η Νέα Υόρκη έχει αποδείξει ότι ήταν φιλόξενη και ότι πάντοτε είχε χώρο για όλους. Εξάλλου όλοι προσπαθούν να τα φέρουν βόλτα στο ίδιο μέρος και αποτελούν γρανάζια της ίδιας μηχανής.

Το ότι ο Spike Lee, στα 32 του χρόνια, γύρισε ένα αριστούργημα για ένα μίσος που κρατάει ακόμη γερά ακόμη και σήμερα, θα ήταν απλά ένα επίτευγμα. Το γεγονός πως το έκανε με την οργή ενός παιδιού της γειτονιάς, ρίχνοντας εκτυφλωτικό φως σε μια γωνιά του κόσμου που δεν θα περνούσες ούτε απ' έξω, είναι ο λόγος για τον οποίο - ακόμη και μετά από πολλά κινηματογραφικά ατοπήματα - μπορεί να μείνει για πάντα στην ιστορία του σινεμά. Με ένα κεφάλαιο που αναδύει σε κάθε του φιλμικό πόρο την πυρακτωμένη ανάγκη για συνύπαρξη και ανοχή.

Γροθιά στο στομάχι, διαποτισμένη από μίσος αλλά και ανάγκη για ελευθερία, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα διαμάντι της φιλμογραφίας του σπουδαίου αυτού σκηνοθέτη και μια ιστορία βγαλμένη από τα πιο καυτές καλοκαιρινές μέρες του χρόνου.

Λυσσασμένος Σκύλος / Stray Dog / Nora Inu 1949

Ακίρα Κουροσάβα (Akira Kurosawa) . Ένας από τους κορυφαίους και πιο επιδραστικούς  σκηνοθέτες όλων των εποχών, δεν θα μπορούσε παρά να ήταν στη λίστα με ένα αριστούργημα βγαλμένο από άλλη εποχή, που όμως παραμένει αναλλοίωτο και αξεπέραστο μέχρι σήμερα.

"Ήταν μια βασανιστικά ζεστή ημέρα..."

Πραγματικά, δεν πρέπει να υπάρχει ούτε μια σκηνή σε ολόκληρη τη ταινία που να μην αναδίδει τη καυτή ατμόσφαιρα μέσα στην οποία εκτυλίσσεται η ιστορία ενός νεαρού αστυνομικού, του Μουρακάμι (Murakami). Έχοντας χάσει το υπηρεσιακό πιστόλι του μέσα σε ένα λεωφορείο, ρισκάρει τα πάντα και κατεβαίνει στο υποβαθμισμένο κέντρο του Τόκιο προκειμένου να το βρει ξανά πριν είναι πολύ αργά για τον ίδιο ή κάποιον άλλο.

Η ατμόσφαιρα κυριαρχεί, όπως και σε μεταγενέστερα φιλμ του μεγάλου δημιουργού, με πρόσθετες πινελιές γύρω και πάνω στους πρωταγωνιστές. Άλλοτε σε γκρο πλαν, άλλοτε στο φόντο, πάντα όμως σε ένα εμφανές σημείο ικανό να μεταδώσει στον θεατή κύματα αποπνιχτικής θερμότητας και μυρωδιά αποφοράς από τη ζωή σε ένα Τόκιο που καίγεται κάτω από τις υψηλές θερμοκρασίες ενός μεταπολεμικού καύσωνα. Έτσι λοιπόν, ο Κουροσάβα δίνει στο “αποκαλυπτικό” καλοκαίρι πρωταγωνιστικό ρόλο μεγαλύτερο και από αυτόν του αξεπέραστου Τοσίρο Μιφούνε (Toshirô Mifune) σε ένα από τα πρώτα του αριστουργήματα και ένα από τα καλύτερα φιλμ νουάρ που γυρίστηκαν ποτέ.

Μονίμως ιδρωμένοι, με ένα μουσκεμένο μαντήλι να καθαρίζουν τα πρόσωπά τους και τα ρούχα τους κολλημένα στο δέρμα, οι ήρωες του “Λυσσασμένου Σκύλου” μοιάζουν υπνωτισμένοι από τη ζέστη, σχεδόν αδύναμοι να δράσουν σε μια ατμόσφαιρα που μοιάζει να φλέγεται ακόμη από τους βομβαρδισμούς και την απώλεια, εγκλωβισμένοι μέσα σε ένα σκηνικό αργού θανάτου. Χρησιμοποιούν κάθε μέσο, από μια βεντάλια μέχρι τον ανεμιστήρα κολλημένο στο κορμί τους, ώστε να καταφέρουν να κρατηθούν ξύπνιοι περιμένοντας πότε θα ολοκληρωθεί το κολαστήριο μιας ζωής που, τραυματισμένη ανεπανόρθωτα από τον πόλεμο, αποκτά νόημα μόνο για όποιον μπορεί να ενδώσει στην εμμονή. Το φάντασμα ενός πολέμου που μόλις τελείωσε είναι χαραγμένο στις ψυχές και τις πράξεις όλων.

Ακόμη και η βροχή που έρχεται αργά, δεν επιτρέπει συμβιβασμούς. Μόνο λίγοι θα επιβιώσουν στη νέα εποχή και τα τραύματα επουλωθούν σύντομα.

Στο τέλος, κάποιοι θα έχουν ολοκληρώσει τη διαδρομή τους, διαβλέποντας κάπου στο βάθος ένα κάποιο μέλλον εκεί που δεν υπήρχε τίποτε πριν. Οι υπόλοιποι θα περιμένουν απλά το φθινόπωρο...

Βέβαια ο καλοκαιρινός κινηματογράφος δεν τελειώνει μαζί με το αφιέρωμα αλλά μπορεί να σε κάνει να εξερευνήσεις πιο βαθιά.

Θα μπορούσε κάποιος να συνεχίσει λέγοντας πολλά και για άλλες κωμωδίες ξεκινώντας από το “Οι Διακοπές του κυρίου Ιλό” (1953) του Jacques Tati με τον πιο χιουμοριστικό θείο που όλοι θέλαμε να έχουμε, μέχρι το “American Graffiti” (1973) του George Lucas όπου υποψήφια κολεγιόπαιδα εξορμούν στις διακοπές τους και το “Τρελό θηριοτροφείο Πάει Διακοπές” (1983) με τον Chevy Chase και την οικογένεια Griswold για να σκάσουμε κάθε φορά στα γέλια.

Ή να θυμηθεί κανείς το ρομαντισμό που κρύβουν οι μέρες ξεκινώντας από το “Summertime” (1955) του David Lean με την πάντα υπέροχη Katharine Hepburn, φτάνοντας στο “Days of Being Wild” (1990) ένα μικρό διαμάντι του Wong Kar Wai και τη τριλογία των αθεράπευτα καλοκαιρινά ρομαντικών τα “Πριν το Ξημέρωμα ...το Ηλιοβασίλεμα ...τα Μεσάνυχτα” (1995 – 2004 – 2013) του Richard Linklater. Αλλά να εξερευνήσει και τις ανορθόδοξες ερωτικές νευρώσεις του Woody Allen στο “Vicky Cristina Barcelona” (2008) ή τις παρενέργειες στο “The Wackness” (2008) του Jonathan Levine.

Και φυσικά το τρόμο που μπορεί να σε κατακλύσει  με το “Παρασκευή και 13” (1980) και τη συνέχειά του ή με το λίγο πιο mainstream “Ξέρω τι έκανες πέρυσι το καλοκαίρι” (1997), χωρίς να ξεχάσει κανείς και τα δράματα. Από το “Θάνατο στη Βενετία” του ανυπέρβλητου Luchino Visconti (1971) και το ρεαλιστικά προσγειωμένο “Καλοκαίρι με τη Μόνικα” (1953) του Ingmar Bergman, μέχρι το ανήσυχο “Adventureland” (2009).

Τέλος, δεν γίνεται να βγάλουμε από το κάδρο το ελληνικό σινεμά, που μπορεί να μας μεταφέρει στη χρυσή εποχή του και τις ταινίες της Αλίκης Βουγιουκλάκη ή την Ρένας Βλαχοπούλου και του Κώστα Βουτσά και να φτάσει μέχρι το σήμερα και τον άξιο συνεχιστή τους το “Νήsos” (2009) του Χρήστου Δήμα ή να προσγειωθεί στη σύγχρονη πραγματικότητα του ελληνικού καλοκαιριού με το "Δεκαπενταύγουστος" (2002) του Κωνσταντίνου Γιάνναρη.

Το καλοκαίρι επί της ουσίας θα περάσει, όπως τελειώνει και αυτό το αφιέρωμα, αλλά το σινεμά είναι εδώ, μαζί μας και με τόσες επιλογές δεν θα μπορέσουμε να το κρατήσουμε μέσα μας για ένα ακόμη χειμώνα;